Kina ne želi da njeni tehnološki preduzetnici previše rašire krila. To možda nije pametno.

Suosnivač ByteDance-a, Žang Jiming, objavio je da napušta poziciju generalnog direktora unutar te kompanije, koja je postigla veliki uspeh sa svojom aplikacijom TikTok. Jiming je za svog naslednika imenovao suosnivača Lijanga Ruboa i rekao da se povlači kako bi se usredsredio na dugoročnu strategiju firme. Međutim, prema navodima nekih investitora u ByteDance-u, on napušta tu poziciju kako bi izbegao potencijalne sukobe sa kineskom vladom .

Dvojica investitora u ByteDance-u su u razgovoru za The Information rekli da podržavaju odluku Žanga i da je njegov potez da pređe na manje istaknutu ulogu i kompaniju prepusti poverljivom čoveku neophodan usled sve većeg pritiska kineskih regulatora na najveće tehnološke kompanije i njihove osnivače. Potencijalni IPO ByteDance-a bi Žanga, koji poseduje udeo od 20 odsto, učinio jednim od najbogatijih ljudi u Kini. Ukoliko bi ostao na poziciji izvršnog direktora, Žang i ByteDance mogli bi da postanu veća meta Pekingu koji u poslednje vreme pojačava kontrolu nad privatnom industrijom. Investitori kažu da je odluka Žanga jasan signal kineskim zvaničnicima da su njegovi ciljevi usklađeni sa njihovim.

Bummed to hear about Yiming Zhang stepping down — truly an amazing CEO. To give a sense for the caliber of their execution: ByteDance was founded in 2012, is reported to have generated $35B of revenue in 2020, and hired 40,000 people last year.

— Patrick Collison (@patrickc) May 20, 2021

Poslednjih godina, kineska vlada pooštrava kontrolu nad tehnološkim sektorom u zemlji, a antitrustovski regulatori istražuju i ByteDance-ove parnjake, uključujući Alibabu i Meituan. U novembru su regulatori prisilili Ant Group da obustavi svoj izlazak na berzu, u onome što je trebalo da bude najveći izlazak u istoriji, koji bi prikupio 34,5 milijardi dolara i podigao procenu vrednosti Ant-a na 313 milijardi. Osnivač Ant-a, Džek Ma, tada je izgubio više od tri milijarde dolara svog bogatstva.

Žangova najava prati sličan potez drugog kineskog tehnološkog milijardera, Kolina Huanga, osnivača kompanije za e-trgovinu Pinduoduo. Huang je postao jedan od najbogatijih ljudi u Kini nakon što je Pinduoduo izašao na tržište 2018. godine. Prošle godine smanjio je svoj udeo u kompaniji i odstupio sa mesta izvršnog direktora, rekavši da želi da se posveti drugim stvarima. Potezi Huanga i Žanga izazivaju spekulacije da će možda i drugi tehnološki milijarderi morati da slede njihove korake.

Neki, međutim, smatraju da je napor kineskih regulatora da spreče stvaranje kineskog Bezosa dobra vest za sve one koji su zabrinuti zbog rastuće moći Kine — može se napraviti argument da ukoliko država sputava inovaciju i preduzetništvo, podriva moć svoje ekonomije, ključnog faktora globalne moći.

Xi Jinping’s unwillingness to allow Bezoses is good news for anyone worried about China’s growing power.

— Paul Graham (@paulg) May 21, 2021

ByteDance je jedan od najvrednijih kineskih startapa, čija tržišna vrednost prema poslednjoj proceni iznosi oko 180 milijardi dolara. Zahvaljujući popularnosti TikToka u SAD-u, Evropi i drugde, postala je jedna od prvih kineskih internet kompanija koja je izgradila uspešan brend na Zapadu. Kako se navodi, kompanija je prošle godine ostvarila prihod od 35 milijardi dolara i zaposlila je oko 40.000 ljudi.